Wykonanie ławy fundamentowej, z czym to się wiąże

Jeżeli planujesz budowę swojego pierwszego domu to przed tobą stoi zapewne wiele dylematów. Również związanych z decyzją na temat doboru fundamentów. Jeżeli chodzi o fundamenty tradycyjne to wykonanie ławy fundamentowej jest stosunkowo proste. Oczywiście trzeba wiedzieć co się robi i posiadać pewne doświadczenie w tej kwestii.

W jaki sposób wytyczyć ławy fundamentowe

Pierwszą rzeczą jaką należy wykonać przed rozpoczęciem prac ziemnych jest wytyczenie fundamentów. Tego typu zadanie zleca się geodecie, który wyznacza narożniki budynku, najczęściej używa do tego niewielkich drewnianych kołków, wbijanych w ziemię. Dzięki temu dostajemy wstępny obrys ścian budynku.

Wykonanie robót ziemnych będzie się wiązało z koniecznością usunięcia kołków, wyznaczających narożniki budynku, co może prowadzić do błędów związanych z wymiarami i lokalizacją wykopu pod ławy fundamentowe. Aby tego uniknąć, przed przystąpieniem do prac ziemnych wykonujemy tzw. ławy drutowe.

Tego typu ławy wykonuje się z kilku desek pozbijanych ze sobą gwoździami. Deski znajdują się dookoła projektowanego wykopu, jednak poza jego obrębem, dzięki czemu swobodnie można wykonać wykop pod ławy, bez ich niepotrzebnego ruszania. Następnie do powbijanych w grunt desek, przywiązuje się drut lub nici, które wyznaczają obrys budynku.

Nici bądź druty możemy rozciągnąć między deskami w taki sposób, aby wyznaczały szerokość ław fundamentowych, mających się znajdować pod ścianami budynku. Dzięki temu możemy dokładnie wyznaczyć jak będą przebiegać ławy fundamentowe i przystąpić do wykonywania prac ziemnych bez martwienia się o precyzję naszych robót.

Strefa przemarzania gruntu a głębokość fundamentów

Wykonując wykop miejmy na uwadze, że ławy muszą sięgać do określonej głębokości minimalnej, przekraczającej granicę przemarzania gruntu na danym obszarze. W Polsce mamy cztery strefy przemarzania gruntu. Najpłycej sięgająca strefa znajduje się za zachodzie kraju, głębokość granicy strefy przemarzania wynosi tam 0,8 m p.p.t..

Natomiast najgłębiej grunt przemarza na północno-wschodnim krańcu Polski, do głębokości 1,4 m p.p.t.. Strefy przemarzania gruntu są istotne ze względu na zjawisko powstawania wysadzin mrozowych. Czyli wybrzuszeń widocznych, w niektórych miejscach na powierzchni terenu podczas zimy. Te wybrzuszenia są związane ze zwiększeniem objętości gruntu na skutek zamarzania wody w porach gruntowych.

Jeżeli dom będzie wybudowany na gruntach uważanych za wysadzinowe i nie zostanie posadowiony poniżej granicy przemarzania gruntu, tego typu zmiany objętości gruntu mogą zachodzić pod fundamentem. Prowadzi to do uszkodzenia fundamentów a tym samym całego budynku.

Budowa ławy fundamentowej

Fundamenty tradycyjne w postaci ław fundamentowych są najczęściej wykonywane przy użyciu betonu klasy B15 lub B20. Nie zaleca się oszczędzania na klasie betonu przeznaczonego na fundamenty, ponieważ jest to element budynku, który musi wytrzymać największe obciążenia.

Ponadto fundamenty muszą posiadać odpowiednio dużą sztywność, aby uchronić resztę budynku przed uszkodzeniem. Najlepszym rozwiązaniem jest zamówienie betonu w renomowanej betoniarni. Daje to największą gwarancję, że towar przywieziony na plac budowy będzie jak najlepszej jakości.

Najczęściej ławy fundamentowe posiadają zbrojenie w formie czterech podłużnych, stalowych prętów o średnicy 12-16 mm, pozamykanych strzemionami. Pręty są dodatkowo żebrowane co zapewnia lepszą przyczepność betonu do stali. Ponadto wewnątrz ławy znajduje się zbrojenie montażowe, łączące wszystko w całość.

Kiedy zbrojenie jest konieczne? Jeżeli ławy są na tyle szerokie, że mogą ulec uszkodzeniu pod wpływem nawet niewielkiego osiadania budynku. Dlatego o konieczności wykorzystania zbrojenia oraz klasie stali, z której zostanie wykonane, również decyduje projektant fundamentów.

Wykonanie ławy fundamentowej, krok po kroku

Wykop pod ławy fundamentowe musi być nieco szerszy niż szerokość samych ław, ze względu na konieczność wykonania szalunków. W sytuacji kiedy rezygnujemy z deskowania i wykonujemy ławy w gruncie, to szerokość wykopu powinna odpowiadać szerokości ław. Umożliwi to nadanie ławom odpowiedniego kształtu.

Szalunki najczęściej wykonuje się z pozbijanych ze sobą desek lub gotowych szalunków inwentaryzacyjnych. Deskowanie umieszcza się na wcześniej wylanym chudym betonie, który pełni funkcję podkładu wyrównującego i uszczelniającego dno wykopu przed wsiąkaniem w grunt betonu właściwego.

Następnie na chudym betonie montuje się zbrojenie, umieszcza się je na dystansach i zalewa betonem. Jeżeli chodzi o decyzje odnośnie parametrów, czy materiałów wykorzystywanych do wykonania poszczególnych elementów ław, o wszystkim decyduje projektant fundamentów.

Parametry ław oraz badania geotechniczne

Fundamenty są odpowiedzialne za przenoszenie obciążeń od budynku lub innej konstrukcji budowlanej na podłoże gruntowe. Mają za zadanie zachowanie równowagi między podłożem a budynkiem, tak aby nie doszło do nadmiernego lub nierównomiernego osiadania.

Jeżeli chodzi o fundamenty tradycyjne w formie ław, to głównym wymiarem, dostosowywanym do konstrukcji budynku oraz warunków gruntowo wodnych jest ich szerokość. Z reguły wynosi ona od 60 do 80 cm. Ustalaniem rodzaju oraz wymiarów fundamentów zajmuje się projektant fundamentów.

Projektowanie fundamentów polega na braniu pod uwagę ciężaru oraz rozkładu obciążeń generowanych przez budynek, jak i podatności podłoża gruntowego na odkształcenie. Z tego względu w celu prawidłowego dobrania fundamentów niezbędne jest wykonanie badań geotechnicznych. Konieczność rozpoznania z jakimi gruntami mamy do czynienia w podłożu oraz jakie posiadają parametry jest kluczową kwestią przy doborze fundamentów.