Trzecia kategoria geotechniczna, jakich obiektów dotyczy

Trzecia kategoria geotechniczna dotyczy obiektów o najbardziej skomplikowanej konstrukcji oraz takich, które w znacznym stopniu będą oddziaływać na środowisko gruntowe. W sytuacji kiedy warunki gruntowe zostaną uznane jako skomplikowane, to niezależnie od rodzaju obiektu, będzie on zakwalifikowany do trzeciej kategorii geotechnicznej.

Jakiego rodzaju budynki kwalifikują się do trzeciej kategorii geotechnicznej

Jest to kategoria w której będą znajdować się obiekty o dużych rozmiarach, oddziałujące na środowisko gruntowe do znacznej głębokości. W zakres tej kategorii geotechnicznej mogą także wchodzić konstrukcje budowlane, szczególnie wrażliwe na osiadanie.

Kluczowe znaczenie ma także występowanie zjawisk geologicznych na obszarze gdzie ma powstać projektowana inwestycja. Głównie chodzi tutaj o wszelkiego rodzaju ruchy masowe tj. osuwiska, tereny krasowe, czy obszary pogórnicze. Jeżeli mamy do czynienia z czynnymi procesami geologicznymi, zachodzącymi w podłożu, musimy dany obiekt zakwalifikować do trzeciej kategorii geotechnicznej.

W tym momencie nie ma znaczenia z jakiego rodzaju konstrukcją budowlaną mamy do czynienia. Nawet jeżeli budujemy niewielki dom jednorodzinny na obszarze potencjalnego osuwiska, to musimy się liczyć z tym, że może on zostać zakwalifikowany do trzeciej kategorii geotechnicznej. Przykładowe budowle oraz konstrukcje budowlane zakwalifikowane do tej kategorii geotechnicznej:

• wszelkiego rodzaju obiekty budowlane posadawiane w skomplikowanych warunkach gruntowych;
• specyficzne obiekty budowlane, których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać zagrożenie dla użytkowników. Możemy tutaj wymienić: elektrownie, rafinerie, stacje elektroenergetyczne, większe obiekty hydrotechniczne o wysokości piętrzenia powyżej 5,0 m, budowle stoczniowe, wyspy morskie i platformy wiertnicze oraz inne skomplikowane budowle morskie.
• o mogą to być również obiekty, których projekty budowlane zawierają nieznajdujące podstaw w przepisach nowe niesprawdzone w krajowej praktyce rozwiązania techniczne;
• obiekty budowlane zaliczane do inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397);
• budynki wysokościowe projektowane w istniejącej zabudowie miejskiej;
• obiekty wysokie, których głębokość posadawiania bezpośredniego przekracza 5,0 m lub które zawierają więcej niż jedną kondygnację zagłębioną w gruncie;
• tunele w twardych i niespękanych skałach, w warunkach niewymagających specjalnej szczelności;
• obiekty infrastruktury krytycznej;
• obiekty zabytkowe i monumentalne.

Kategoria geotechniczna pierwszy raz jest ustalana przez projektanta danej budowli. Jeżeli specyfika obiektu nie wymusza zaklasyfikowania go do trzeciej kategorii geotechnicznej, po wykonaniu badań geotechnicznych może zaistnieć taka konieczność. Kategoria geotechniczna może się zmieniać na różnych etapach projektowania i ostatecznie zależy od ustaleń projektanta w porozumieniu z geotechnikiem.

Stopień skomplikowania warunków gruntowych a trzecia kategoria geotechniczna

Jeżeli chodzi o stopień skomplikowania warunków gruntowych, to obok specyfikacji technicznej budynku jest on główną wytyczną w trakcie ustalania kategorii geotechnicznej. Mamy trzy stopnie skomplikowania do jakich możemy zakwalifikować warunki gruntowe:

• proste;
• złożone;
• skomplikowane.

Do trzeciej kategorii geotechnicznej zalicza się obiekty, które będą posadowione w dwóch przypadkach:

1. w skomplikowanych warunkach gruntowych, niezależnie od specyfikacji obiektu;
2. w przypadku specyficznych obiektów budowlanych, niezależnie od stopnia skomplikowania warunków gruntowych.

Jak wcześniej zostało wspomniane, skomplikowane warunki gruntowe są związane z występowaniem niekorzystnych zjawisk geologicznych lub terenów o złożonej budowie geologicznej np. zdyslokowanej uskokiem tektonicznym.

Jeżeli budynek swoim zasięgiem oddziaływania na podłoże gruntowe sprawia, że dane zjawisko może stanowić dla niego potencjalne zagrożenie, to tego typu warunki gruntowe klasyfikuje się jako skomplikowane.

Kategoria geotechniczna, w jaki sposób się ją ustala

Po wstępnym ustaleniu kategorii geotechnicznej przez projektanta, wykonuje się podstawowe badania geotechniczne. Mają na celu określenie stopnia skomplikowania warunków gruntowych oraz ewentualnie zaproponowanie zmiany kategorii geotechnicznej, jeżeli geotechnik uzna to za konieczne.

Stopień skomplikowania warunków gruntowych określa się na podstawie litologii gruntu, którą bada się poprzez wykonanie wierceń oraz badaniom wykonanym w terenie lub laboratorium, mającym na celu określenie parametrów fizycznych gruntu. Dokumentacja stanowiąca zwieńczenie podstawowych badań geotechnicznych to opinia geotechniczna.

Wykonanie opinii geotechnicznej jest konieczne, nie można przystąpić do prac budowlanych bez wcześniejszego zbadania podłoża gruntowego przez wykwalifikowanego geotechnika. 

Aktem prawnym w na mocy którego istnieje konieczność wykonania badań geotechnicznych jest Rozporządzenie MTBiGM z dnia 25 kwietnia 2012 r., w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz. U. nr 81, poz. 463).

“§ 7. 1. W przypadku obiektów budowlanych wszystkich kategorii geotechnicznych opracowuje się opinię geotechniczną.”

Jeżeli po wykonaniu podstawowych badań geotechnicznych mamy do czynienia z zaklasyfikowaniem danego obiektu do trzeciej kategorii geotechnicznej, konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, aby przygotować dokumentację podłoża gruntowego, projekt geotechniczny oraz dokumentację geologiczno-inżynierską.