Pierwsza kategoria geotechniczna obiektu budowlanego

Pierwsza kategoria geotechniczna dotyczy niewielkich obiektów budowlanych, które będą posadowione w prostych warunkach gruntowych. W przypadku drugiej kategorii, mamy do czynienia z większymi obiektami budowlanymi, które mają zostać wybudowane w prostych lub złożonych warunkach gruntowo wodnych.

Trzecia kategoria geotechniczna dotyczy nietypowych obiektów budowlanych lub posadawianych w skomplikowanych warunkach gruntowych. W tym tekście skupimy się na omówieniu tylko pierwszej kategorii.

Pierwsza kategoria geotechniczna z prawnego punktu widzenia

Geotechniczne warunki posadowienia budynku zależą od kategorii geotechnicznej danego obiektu budowlanego. Na wybór kategorii geotechnicznej oprócz skomplikowania samej budowli ma również wpływ stopień skomplikowania warunków gruntowych. Ustalenia związane z wyborem kategorii i złożoności warunków ustala się w opinii geotechnicznej.

Jeżeli inwestor ma zamiar wybudować jakiś obiekt budowlany to musi najpierw zlecić wykonanie badań geotechnicznych w miejscu gdzie dany obiekt ma się znajdować. Posiadanie opinii geotechnicznej jest obligatoryjne bez względu na gabaryty czy stopień skomplikowania danego przedsięwzięcia budowlanego. Nawet w sytuacji gdy ktoś chce wybudować garaż, to musi wykonać badania geotechniczne.

Aktem prawnym na mocy którego ta konieczność obowiązuje jest Rozporządzenie MTBiGM z dnia 25 kwietnia 2012 r., w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz. U. nr 81, poz. 463).

“§ 7. 1. W przypadku obiektów budowlanych wszystkich kategorii geotechnicznych opracowuje się opinię geotechniczną.”

Jeżeli chcemy wybudować niewielki obiekt budowlany np. dom jednorodzinny, a warunki gruntowe panujące na danym terenie są proste, to wystarczą podstawowe badania geotechniczne, zwieńczone wykonaniem opinii. Więcej na temat rodzajów budowli zakwalifikowanych do pierwszej kategorii geotechnicznej poniżej.

Jakiego rodzaju budynki kwalifikują się do pierwszej kategorii geotechnicznej

Podczas trwania fazy projektowej kategoria geotechniczna budynku jest wstępnie ustalana. Kategoria ta może być zmieniona jeżeli okaże się podczas badań geotechnych, że warunki panujące w podłożu tego wymagają. Z tego względu wybór kategorii geotechnicznej budynku podczas fazy projektowania może się zmieniać w zależności od ustaleń projektanta w porozumieniu z geotechnikiem.

Pierwsza kategoria geotechniczna jest związana z małymi obiektami budowlanymi, które będą posadowione przy warunkach gruntowych zaliczonych do prostych. Jeżeli przykładowo chcemy wybudować niewielki budynek np. dom jednorodzinny, a geologia po wykonaniu badań w żaden sposób nie nastręcza trudności, dodatkowe badania nie są potrzebne.

Do pierwszej kategorii geotechnicznej możemy zakwalifikować takie budynki jak:

• jedno lub dwukondygnacyjne budynki mieszkalne lub gospodarcze, które będą posadowione w prostych warunkach bezpośrednich lub na palach;
• płytkie wykopy, które wykonuje się pod infrastrukturę podziemną taką jak, przepusty, układanie kabli, czy rowy melioracyjne;
• nasypy budowlane o wysokości nie większej niż 3 m wysokości, ściany oporowe, zabezpieczenia instalowane w płytkich wykopach;
• płytkie wykopy, jednak tylko w sytuacji kiedy miejscowe doświadczenia wskazują na to że ich wykonanie będzie łatwe.

Stopień skomplikowania warunków gruntowych a pierwsza kategoria geotechniczna

Kategoria geotechniczna nie może być ostatecznie ustalona bez wcześniejszego zbadania warunków gruntowo-wodnych panujących na danym terenie. Stopień skomplikowania warunków gruntowych jest określany w opinii geotechnicznej. Mamy trzy stopnie skomplikowania warunków gruntowych:

• proste;
• złożone;
• skomplikowane.

Aby dana inwestycja otrzymała pierwszą kategorie geotechniczną, w miejscu gdzie ma zostać wybudowana muszą panować proste warunki gruntowe w podłożu. Miejmy na uwadze, że definicja prostych warunków gruntowych jest umowna. W praktyce proste warunki gruntowe nie istnieją. Jest to pewna koncepcja w której warunki gruntowe są idealne pod budowę danej inwestycji.

Jako że matka natura nigdy nie jest idealna, to w zdecydowanej większości przypadków, wybierając proste warunki gruntowe, uwzględnia się pewne niesprzyjające czynniki występujące w środowisku gruntowo-wodnym. Jeżeli nie mają one większego znaczenia z punktu widzenia wykonania danej inwestycji, po prostu się je ignoruje.

Warunki gruntowo-wodne, których nie da się zakwalifikować do prostych to m.in. mineralne grunty słabonośne występujące w podłożu, grunty organiczne np. torfy, nasypy niekontrolowane oraz zwierciadło wód gruntowych znajdujące się powyżej poziomu posadowienia obiektu budowlanego.

Oczywiście mówimy tu o sytuacji kiedy danej warstwy słabonośnej nie da się usunąć z wykopu pod fundamenty. Zazwyczaj grunty organiczne czy nasypy niekontrolowane zalegają do niewielkich głębokości, niestety nie zawsze jest to regułą. Dodatkowo sytuacja może się skomplikować gdy zwierciadło wody gruntowej jest powyżej spągu warstwy gruntów słabonośnych.